Gönüller Sultanı Hazreti Mevlânâ’nın sevdiği, Nasreddin Hoca’yla bütünleşmiş; Mevlâna Fahreddin, Şeyh Sinaneddin Külahdûz , Oğuz Danişmendoğlu Ahmed, Şeyh Eyüp, Hacı İbrahim Sultan, Beyazıt Çelebi, Seyyid Ali, Seyyid Mehmet, Seyyid Muhyiddin, Nakşibendi Şeyhi Abdullah Efendi gibi nice bilgini ağırlamış bu yörede, Anadolu Selçuklular zamanında derin izler bırakmış bir Sufi: Seyyid Mahmud-i Hayrâni… Dervişlerin, mutasavvıfların, âlimlerin muhafaza edildiği Anadolu Selçukluları döneminde, 13. yüzyılda yaşamış Seyyid Mahmud-i Hayrani, Akşehir’de tanınmış bir sufi, Allah velisi ve Hak dostu... Doğum tarihi ve yeri kesin olarak bilinmemekle birlikte, Akşehir’de yaşadığı ve 1269 yılında, burada vefat edip defnedildiği bilinmektedir. Kaynaklarda; Seydî Mahmud, Seyyid Mahmud Hayran, Seyyid Mahmud bin Mesud ya da günümüzde de bilinen şekliyle Seyyid Mahmud-i Hayrani olarak geçmektedir. Sufi’nin, Hz. Mevlânâ ile arasındaki muhabbeti sadece hayatına dair kesitlerden ve rivayetlerden değil, İstanbul Türk ve İslâm Eserleri Müzesinde bulunan sandukasında, kendi vasiyeti yazılmış, Hz. Mevlana’nın Divan’ında yer alan rubai ve beyitlerden de anlamak mümkün. Sanduka’nın bir yüzünde Mevlânâ’ya ait şu beyitler yer almaktadır: “AŞK KILICI İLE ÖL Kİ EBEDİ ÖMRE KAVUŞASIN. HAYATTA OLANLAR BU AŞK KILICININ DİRİLTİCİ KOKUSUNU ALAMAZLAR. HAYATTA İKEN TAAT VE İBADETTEN KENDİNE YENİ BİR ELBİSE YAP. ÖLÜM, ÜSTÜNDEN DİRLİK ELBİSENİ ALINCA ÇIPLAK KALIRSIN, REZİL OLURSUN. DOSTUM EĞER EBEDİ DİRLİK İSTİYORSAN ÖLMEDEN EVVEL ÖL. İDRİS PEYGAMBER BÖYLE BİR ÖLÜMLE ÖLDÜĞÜ İÇİN BİZDEN EVVEL CENNETE KAVUŞTU.” Belgeselin genel halinde ki akış şu şekildedir; Akşehir görüntüleri eşliğinde film başlar. Akşehir medreseleri, Arasta, Nasreddin Hoca Türbesi ve parkı, Ulu camii, Akşehir Gölü, türbeler vb. Görüntüler akarken Akşehir tanıtımı seslendirilir. Kısa ve genel bir anlatımla girizgâh yapılır. Girizgaha eşlik olarak anlatımarın yanısıra oyuncular eşliğinde canlandırmalarla belgeselin konusu desteklenmiştir. Hikayeleştirme sonrası araya giren görüntülerde tarih ve ilahiyat konusunda uzmanlaşmış ve özellikle Hayrani hakkında araştırmalarda bulunan ve Mevlana hazretleri ile Nasrettin hoca arasındaki bağlantıları da izleyiciye tüm açıklığıyla anlatabilen hocalar belgesele eşlik etmiştir.